Opis produktu

Wstęp

Termin „azjatyckie tygrysy" został ukuty na gruncie ekonomii dla potocznego określenia grupy państw Azji Połudnowo-Wschodniej (pierwotnie czterech), których PKB wzrastało w tempie od kilku do kilkunastu procent rocznie, uzyskując tym samym najwyższe tempo rozwoju gospodarczego na świecie. W latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku został on poszerzony o kolejne państwa wschodnioazjatyckie (Chiny, Malezję, Tajlandię, Makau, Filipiny, Wietnam i Indonezję), gdyż i te weszły na podobną ścieżkę rozwoju. Okres prosperity dla tych państw został po raz pierwszy zatrzymany w końcu lat dziewięćdziesiątych, kiedy to nastąpiło znaczne spowolnienie gospodarcze w państwach regionu (z wyłączeniem Chin), a w części z nich, w 1997 roku, doszło do kryzysu finansowego. Kryzys ten dowodził, że nawet gospodarki rozwijające się w galopującym tempie nie są zabezpieczone przed kryzysem, a po każdym okresie koniunktury następuje gospodarcza recesja.

Przez długi czas fundamentem wzrostu gospodarczego państw Zachodu była przede wszystkim wysoka stopa konsumpcji. Korzystały na tym głównie państwa azjatyckie, których gospodarki oparte były w największym stopniu na produkcji przemysłowej. Ogólnoświatowy kryzys gospodarczy rynków finansowych trwający od 2008 roku unaocznił słabość systemów gospodarczych i fiskalnych państw Zachodu. Spowolnienie wzrostu gospodarczego oraz obniżenie stopy konsumpcji najbogatszych państw świata wpłynęło bezpośrednio na stan gospodarek azjatyckich. Celem utrzymania wzrostu gospodarczego, zostały one zmuszone do stymulowania popytu wewnętrznego, co niesie i w najbliższych latach będzie niosło za sobą szereg zmian, nie tylko w wymiarze gospodarczym, ale także społecznym i politycznym. Wyzwania, przed którymi stoją dziś „azjatyckie tygrysy" skłaniaj ą badaczy do stawiania pytań o ich przyszłość. Próbą odpowiedzi na pytanie: „dokąd dziś zmierzają państwa azjatyckie?" jest również niniejsza publikacja.

Kolejna publikacja z prestiżowej serii „Biblioteki Azji i Pacyfiku" pod tytułem Przyszłość azjatyckich tygrysów. Zagrożenia i wyzwania stanowi wielowątkową dyskusję o kondycji państw azjatyckich. W tomie zarysowują się trzy tory refleksji nad problemem. Pierwszy dotyczy relacji na linii Unia Europejska - „azjatyckie tygrysy". Tom otwiera artykuł Zdzisława W. Puśleckiego, który zadaje pytanie o dynamikę rozwoju stosunków ekonomicznych między Unią Europejską a Chińską Republiką Ludową w warunkach nowych wyzwań globalnych, tu przede wszystkim w sytuacji rosnącej potęgi handlowej Chin oraz ich członkostwa w grupach państw o szybkim wzroście konkurencyjności, których pozycja wzrasta w konsekwencji przedłużającego się kryzysu gospodarczego. Uzupełnia i rozwija ten wątek artykuł Kariny Jędrzejowskiej, poruszający problem wpływu kryzysu zadłużeniowego w strefie euro na gospodarki państw Azji Wschodniej i Południowej. Tomasz Kamiński w swym artykule podejmuje zaś temat reakcji Unii Europejskiej na ekspansję azjatyckich państwowych funduszy majątkowych, która, jak wskazuje autor, osiągnęła już zasięg globalny. Czwarty artykuł w nurcie relacji państw azjatyckich z Unią Europejską, autorstwa Anny Wróbel, dotyczy z kolei perspektyw utworzenia strefy wolnego handlu między stroną unijną i Indiami.

Zasadniczą część niniejszego tomu zajmuje analiza sytuacji gospodarczej Chin oraz ich pozycji w przestrzeni regionalnej i globalnej. Problem pozycji Chin w gospodarce globalnej podejmują w swych artykułach Dorota Grądzka i Beata Jaroszewska. Klamrę zamykającą ten wątek rozważań stanowi artykuł autorstwa Natalii Anny Dębowskiej, która w sposób całościowy wskazuje na wewnętrzne i zewnętrzne determinanty rozwoju gospodarczego „Państwa Środka", które to decydują o pozycji tego państwa na arenie międzynarodowej. Krzysztof Kozłowski poddał analizie uwarunkowania i trajektorie rozwoju znaczenia ropy naftowej w polityce zagranicznej Chin. Z kolei Krzysztof Dereń wskazuje główne zagrożenia ekologiczne, które mogą stanąć na drodze rozwoju Chin i Indii. Paweł Górzny zaś swój artykuł poświęcił skomplikowanym relacjom ekonomicznym między Wietnamem a Chińską Republiką Ludową. Artykułem zamykającym problematykę chińską niniejszego tomu jest tekst Honoraty Gorgoń traktujący o etyce biznesu w Chińskiej Republice Ludowej, w którym autorka próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy z uwagi na lokalne uwarunkowania kulturowe w Chinach, możliwe jest w ogóle zaadoptowanie do chińskiej etyki biznesu idei/standardów obowiązujących państwach Zachodu, jak np. idei społecznej odpowiedzialności biznesu.

Trzeci tor refleksji nad problemem przyszłości państw azjatyckich skupia się na wybranych zagadnieniach związanych z bezpieczeństwem energetycznym (artykuł Tomasza Młynarskiego o roli Pakistanu jako nowego „węzła energetycznego") i procesami integracji gospodarczej państw azjatyckich. O tych zagadnieniach traktują artykuły: O. W. Artiomowej , dotyczący wspólnej przestrzeni gospodarczej Rosji, Białorusi i Kazachstanu, Macieja Maćkowiaka o wyzwaniach dla rozwoju Indonezji a także Mieczysława Sprengla, który podjął temat relacji Australii i Stanów Zjednoczonych w świetle zawartego porozumienia o wolnym handlu. Dopełnienie całego tomu stanowi artykuł na temat islamskiego systemu finansowego autorstwa Jacka Sobczaka.

Wielość i ważkość problemów podejmowanych przez autorów w swych artykułach sprawia, że tom oddawany w ręce czytelnika stanowi bogate kompendium wiedzy, dostarczające aktualnych analiz o charakterze społeczno-ekonomicznym dotyczących kondycji wybranych państw azjatyckich. Pozycja ta adresowana jest do szerokiego kręgu badaczy oraz osób zainteresowanych problematyką azjatycką.

Joanna Marszałek-Kawa
Ewa Kaja